Beklemediğimiz zamanlarda, bir anda gelen durumların dışında hayatımızda geleceğini beklediğimiz stresler de olabilir. Mesela Covid-19 beklemediğimiz ve hazırlıksız yakalandığımız bir durumdu. Ancak taşınma, okul değişikliği, bir ameliyat geçirme, dişçiye gitme, aile bireyinin uzun süreli seyahate gitme gibi çocuklar için önemli olan streslerin zamanlarını biliriz ve onları bu durumlara hazırlayabiliriz. Öncesinde bilgisi verilmiş stresler çocukta travma yaratmaz ancak bir anda zorlandığı bir durum içinde bulursa kendini bu travma yaratabilir.Burada çocuğu hazırlamanın en iyi yolları oyunla, kuklalarla veya hazırlayıcı hikayelerle anlatma olacaktır.
Oyun ve kukla yöntemini kullanırken olayın içerisinde kimler varsa bunlar kahramanlar olmalıdır (anne-baba-çocuk gibi). Bunlar konuşturularak çocuğa olay anlatılmalı ve oyun içerisinde kurgulanmalıdır.
Hazırlayıcı hikayeler anlatırken yine kahramanlar olmalıdır ve yaşanacak en küçük ayrıntıya kadar çocuğa bilgi verilmelidir. Çocuk tam olarak nasıl yaşanacağını merak eder.
En önemli nokta bu hikayeler olaydan en az 20-30 gün önce başlanarak 2-3 günde bir şeklinde tekrarla anlatılmalıdır.
Çocuğa bu durumları anlattığınızda yine duygusal tepkiler verecektir. Bunları yaşarken sizin yanında olup onu rahatlatmanız önemlidir. O gün geldiğinde yine üzülebilir ve ağlayabilir, ama önceden bildiği için daha güvende hissedecektir.
Böyle zamanlarda sizin duygusal durumunuz ise çocuğu direkt etkileyecektir. Siz ne kadar rahat olursanız, çocuk da o duyguyu o kadar çekecektir.
Bu tarz durumlara örnek birkaç hikayeleştirme konusunu sizler için ekledim.
Ev Taşırken:
Biz 5 yıldır bu evde yaşıyoruz. Sen burada doğdun ve büyüdün, o yüzden burası bizim için çok kıymetli. Senin buradaki odanı çok sevdiğini biliyoruz. Çok güzel günlerimiz oldu burada. Şimdi başka bir eve taşınma vaktimiz geldi. Oradaki odanın duvarları istediğini gibi sarı olacak ve camı bahçeye bakacak. Yavaş yavaş eşyalarımızı toplamaya başlayacağız. Onların hepsini dikkatlice kolilere yerleştireceğiz. Son gün kolileri kapatıp hazır olacağız. Büyük bir kamyon gelecek. İçindeki abiler eşyalarımızı taşımak için bize yardım edecekler. Eşyalarımız kamyonla gidecek. Sen, ben, anne ve ablan ise kendi arabamıza bineceğiz. Yol 5 saat sürecek ve sonra yeni evimizde olacağız.
Dişçiye Giderken
Hani bu seni rahatsız eden, yemek yerken ağrıyan bir dişin vardı ya, biz babanla onun için bir doktor araştırdık, senin için en iyisi olduğunu düşündük. Birlikte arabaya bineceğiz, yoldan babanı alacağız ve oraya gideceğiz. Önce bekleme odasında biraz oturacağız, orada renkli oyuncaklarla oynayabilirsin. Doktor bizi çağırınca içeri gireceğiz. Eğer izin verirse ben yanında duracağım, yoksa seni kapıda bekleyeceğim. Orada bazı aletler var onlarla ağzının içine bakacak ve sana yardımcı olacak. Canın biraz acıyabilir ama sonrasında çok rahat edeceksin. Bir şey söylemek istediğinde elini kaldırırsan doktor seni dinleyecektir. Biz de senin yakınlarında olacağız.
Yeni bir okula başlarken:
Yaz tatilinin bitmesine az bir süre kaldı. Seninle bol bol denize gittik, arkadaşlarınla güzel vakit geçirdin. Okulun açılmasına az bir zaman kaldı. Artık yeni bir okula başlıyorsun, oranın bahçesini ne kadar beğenmiştin hatırlıyor musun? İlk gün geldiğinde uyanacağız, kahvaltımızı hep birlikte edeceğiz. Sonra sen yeni aldığımız okul kıyafetlerini giyeceksin. İlk gün pek bir şey yapılmayacağı için çanta almana gerek olmayacak, sadece su mataranı alırsın yanına. Arabamıza bineceğiz ve sen, ben, annen okula doğru yola çıkacağız. Oraya vardığımızda bizi kapıda yeni öğretmenin karşılayacakmış. Sınıfa kadar biz de seninle geleceğiz. Sen sınıfa gireceksin, yeni arkadaşlarınla tanışacaksın. Biz de seni ilk günün olduğu için dışarıda bekleyeceğiz. 2 ders yaptıktan sonra seni alacağız ve arabamızla yine eve döneceğiz.
Kaynak: Mehmet Teber – Çocuk Ruh Sağlığını Korumak
Comments